Tham gia thảo luận kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, ĐBQH Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh cho rằng, lần đầu tiên Quốc hội thảo luận kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp. Đây là một việc làm mới và rất cần thiết, thể hiện sự quan tâm sâu sắc và là trách nhiệm của Quốc hội với giải quyết các kiến nghị của cử tri.
Thông qua báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, đại biểu Mai Văn Hải đánh giá cao trách nhiệm của Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành trong việc xem xét, giải quyết, trả lời các kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 4, tỷ lệ giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri đạt cao, 99,8%. Các ý kiến, kiến nghị cử tri đã đề cập đến tất cả các lĩnh vực đời sống, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh. Thông qua xem xét, giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri đã giúp cho nhiều địa phương kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thể chế cũng như trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ; nhiều kiến nghị, tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cử tri và Nhân dân được xem xét, giải quyết, thông qua giải quyết đã tạo được nhiều niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Chính phủ, góp phần rất quan trọng trong việc ổn định tình hình, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh.
Nhưng bên cạnh đó, đại biểu Mai Văn Hải thấy cũng còn một số vấn đề còn băn khoăn: Tại sao tỷ lệ giải quyết kiến nghị cử tri theo báo cáo thì cao, nhưng trên thực tế vẫn còn nhiều vấn đề vướng mắc của người dân, doanh nghiệp, cơ quan tổ chức, địa phương đơn vị, chậm được giải quyết trả lời, thậm chí còn kéo dài.
Để góp phần nâng cao việc xem xét, giải quyết, trả lời các kiến nghị của cử tri, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị một số vấn đề đó là: Tăng cường giám sát việc giải quyết các kiến nghị cử tri, cần phải được thực hiện thường xuyên và phải được giám sát mở rộng, không chỉ giám sát cụ thể việc giải quyết một số kiến nghị cử tri như trong báo cáo đã nêu, mà cần phải giám sát trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan có thẩm quyền giải quyết kiến nghị của cử tri. Đề nghị Quốc hội đưa nội dung này vào thảo luận ở các kỳ họp thường kỳ, làm được như vậy tin tưởng rằng trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền sẽ được nâng lên và các kiến nghị của cử tri sẽ được giải quyết thỏa đáng hơn, sẽ hạn chế được đơn thư kiến nghị của cử tri.
Các kiến nghị của cử tri cần phải phân loại, xử lý kịp thời để chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, thường xuyên theo dõi, đôn đốc các cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết và có quy định cụ thể thời gian xem xét, giải quyết, trả lời các kiến nghị cử tri, tránh tình trạng kéo dài, né tránh, không giải quyết. Cần phải xem xét xử lý trách nhiệm đối với người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết trong việc chậm trễ, đùn đẩy, né tránh việc giải quyết kiến nghị của cử tri.
Đề nghị cũng cần xem xét, đánh giá cho đúng thực chất kết quả giải quyết, trên thực tế cũng có nhiều kiến nghị về việc liên quan đến thể chế, chính sách; liên quan đến nhiều lĩnh vực đời sống xã hội còn chậm hoặc chưa được giải quyết; nhất là việc ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật cụ thể hóa thi hành luật; hướng dẫn tháo gỡ vướng mắc cho các địa phương còn chậm trễ và có nhiều trường hợp rất chậm trễ như việc thi hành Luật Công nghệ cao cử tri TP Hồ Chí Minh đã phản ánh nêu trong báo cáo, đến nay đã 15 năm chưa ban hành Nghị định và một số văn bản hướng dẫn thi hành.
Từ những vấn đề nêu trên, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành phải tham mưu, rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật, còn bao nhiêu trường hợp quá chậm trễ như vậy để ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành luật một cách kịp thời, để các luật được Quốc hội thông qua sớm đi vào cuộc sống.
Theo báo cáo về kiến nghị của cử tri thuộc trách nhiệm của Chính phủ, bộ ngành tỷ lệ giải quyết cũng rất cao, đạt 99,9% kiến nghị cử tri. Nhưng bên cạnh đó phần lớn các kiến nghị cử tri mới được các bộ, ngành nghiên cứu, giải trình, giải đáp, cung cấp thông tin là chính chiếm 81,3%; còn kiến nghị cử tri được nghiên cứu, xem xét giải quyết rất ít, chỉ có 3,3%, vì vậy cũng còn một số ý kiến cử tri thấy rằng kiến nghị cử tri chưa được giải quyết thỏa đáng. Đại biểu Mai Văn Hải ví dụ, nhiều địa phương kiến nghị về hỗ trợ BHYT, hỗ trợ tiền ăn cho các cháu học sinh sau khi thực hiện Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025; việc thiếu đất ở, đất sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số; việc vướng mắc trong thực hiện Nghị định số 27 của Chính phủ về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu Quốc gia. Cơ chế lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia; cơ chế đầu tư xây dựng theo cơ chế đặc thù; quy định về cơ chế quay vòng một phần vốn.
Trong thời gian tới, đề nghị các kiến nghị chính đáng của cử tri thuộc thẩm quyền của các cơ quan chức năng, thì cần phải được xem xét, kiểm tra thực tế để có phương án giải quyết, đặc biệt là những khó khăn, vướng mắc trong sản xuất và đời sống của người dân và doanh nghiệp, những vướng mắc của địa phương cần được tháo gỡ sớm, không nên chỉ giải thích, giải đáp và cung cấp thông tin chung chung.
Đại biểu Mai Văn Hải cũng đề nghị Chính phủ, các bộ ngành quan tâm chỉ đạo sớm có hướng dẫn để Thanh Hóa và một số tỉnh hưởng cơ chế đặc thù về thuế xuất nhập khẩu theo nghị quyết của Quốc hội.