Góp phần phát huy quyền làm chủ, huy động được trí tuệ, tâm huyết của mọi tầng lớp Nhân dân

Xem xét, bổ sung hoặc quy định việc lấy ý kiến Nhân dân và phản biện xã hội trong lĩnh vực đất đai

Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 chương, 236 điều, trong đó có 8 điều (gồm Điều 20, Điều 68, Điều 84, Điều 85, Điều 86, Điều 87, Điều 156 và Điều 224) quy định về vai trò, trách nhiệm của ủy ban mặt trận trong quản lý và sử dụng đất đai. So với Luật Đất đai năm 2013, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã bổ sung 1 điều, dành riêng quy định vai trò và trách nhiệm của mặt trận và các tổ chức thành viên trong quản lý và sử dụng đất đai.

Thông qua việc tập hợp ý kiến Nhân dân cho thấy Nhân dân đồng tình và đánh giá cao đối với Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) lần này, quy định khá đầy đủ, có nhiều điểm mới, rõ ràng, dễ thực hiện, phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng dự thảo luật chưa thể hiện rõ được vai trò tham gia của Nhân dân, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân. Vì vậy, cần xem xét bổ sung hoặc có quy định cụ thể việc lấy ý kiến Nhân dân và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đối với những nội dung liên quan đến quyền, lợi ích của người dân như: Xây dựng bảng giá đất; định giá đất; bồi thường, thu hồi đất; quy hoạch; kế hoạch sử dụng đất… Đồng thời, đây cũng là sự tham gia của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong lĩnh vực đất đai.

Lê Thị Huyền

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh

Cần tổ chức độc lập, chuyên nghiệp định giá đất

Trong Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), một nội dung quan trọng là bỏ quy định khung giá đất, thay vào đó quy định cụ thể về nguyên tắc định giá đất phù hợp với giá trị thị trường. Việc bỏ khung giá đất, xác định giá theo thị trường được xem là bước đột phá lớn trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất, tạo nên thay đổi căn bản về các vấn đề kinh tế trong chính sách, pháp luật về đất đai. Tôi rất đồng tình với quy định này, nhưng khi bỏ khung giá đất sẽ khiến giá đất tăng lên, tiền bồi thường giải phóng mặt bằng cũng tăng và việc định giá đất sát với giá thị trường là vấn đề không hề đơn giản. Vì vậy, theo tôi, giải pháp tối ưu nhất để định giá sát với thị trường, là giá đất sẽ do các tổ chức, cơ quan chuyên nghiệp về định giá đất độc lập tiến hành thực hiện.

Các tổ chức này cũng có nghĩa vụ tuân thủ các chuẩn mực, nguyên tắc, phương pháp định giá trong “Tiêu chuẩn định giá tài sản của Việt Nam”, bảo đảm sự thống nhất trong việc định giá đất như phản ánh trung thực giá thị trường, nguyên tắc độc lập, khách quan của các chủ thể tư vấn, xác định giá đất, tuân thủ cơ chế kiểm tra, giám sát… Đặc biệt, các tổ chức định giá đất cần thực hiện một cách khách quan các tiêu chuẩn định giá đất. Có như vậy, hoạt động định giá đất mới bảo đảm được tính khách quan, minh bạch và giá đất do cơ quan định giá đất xác định sẽ phản ánh đúng giá trị của thị trường.

Nguyễn Đức Thắng

Ủy viên Hội đồng Tư vấn Kinh tế - Xã hội

Bổ sung, làm rõ một số khái niệm cụ thể trong Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) 2023

Tại Khoản 4 Điều 74: Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (SDĐ), quy định: “… Sau 3 năm kể từ ngày phê duyệt và được tiếp tục cập nhật vào kế hoạch SDĐ của năm tiếp theo mà chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích SDĐ thì cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch SDĐ phải điều chỉnh hoặc hủy bỏ…”. Trên thực tế có rất nhiều dự án chậm tiến độ do không phải lỗi của chủ đầu tư mà do công tác giải phóng mặt bằng của địa phương. Nếu quy định như vậy sẽ gây thiệt hại cho nhà đầu tư khi họ không có lỗi. Vì vậy, theo tôi, cần bổ sung: Nếu việc chậm ra quyết định thu hồi đất hoặc chuyển mục đích SDĐ (không do lỗi có chủ đầu tư) thì có thể gia hạn thời gian điều chỉnh hoặc hủy bỏ.

Đối với quy định tại Điểm a Khoản 4 Điều 85: “UBND huyện có thẩm quyền quy định tại Điều 82 của luật này quyết định thu hồi đất sau khi có quyết định phương án bồi thường hỗ trợ, tái định cư”, cần làm rõ hơn: Sau khi có quyết định thời gian là bao nhiêu thì phù hợp và đồng bộ trong việc áp dụng của các cơ quan chức năng? Theo tôi, luật cần quy định mốc thời gian cụ thể: Sau khi có quyết định chậm nhất là 30 ngày.

Tại Điểm c Khoản 1 Điều 153: Nguyên tắc, phương pháp định giá đất, quy định: “Phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường quyền SDĐ trong điều kiện bình thường”. Theo tôi, nếu viết thế này thì thực hiện đền bù vẫn còn định tính, chưa rõ. Mặt khác, cùng vị trí đất giống nhau có thể có nhiều dự án cùng triển khai thực hiện, mà mức giá đền bù mỗi dự án cũng khác nhau. Vì thế, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) 2023 cần điều chỉnh những tồn tại, bất cập của quy trình thẩm định giá theo hiện tại, đảm bảo bồi thường cho từng dự án phù hợp với giá thị trường. Đối với đất nông nghiệp, cần tính việc hỗ trợ bằng tỷ lệ % đất ở liền kề.

Vũ Văn Lộc

Nguyên Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện

Trưởng ban Tư vấn Ủy ban MTTQ huyện Vĩnh Lộc

Cần thể chế hóa các quy định về thu hồi đất và chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

Theo tôi, nội dung quy định vấn đề bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất trong Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) khá hợp lý, sát thực tiễn. Cụ thể, dự thảo quy định nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Quan điểm này phù hợp với lợi ích và đáp ứng nguyện vọng của đông đảo Nhân dân, nhất là những người có đất bị thu hồi; đồng thời, đã bám sát tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16-6-2022 về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”.

Bên cạnh đó, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với người bị thu hồi đất thời gian qua từng bước hoàn thiện theo hướng tạo điều kiện ngày càng tốt hơn cho người có đất bị thu hồi, ổn định đời sống và sản xuất. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, việc hỗ trợ, tái định cư của người có đất bị thu hồi chưa thỏa đáng dẫn đến tình trạng người dân không đồng thuận, bức xúc làm phát sinh các tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai. Vì vậy, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần thể chế hóa các quy định nhằm đảm bảo quyền lợi của người dân có đất bị thu hồi, cụ thể hóa các tiêu chí thế nào là “tốt hơn nơi ở cũ”… Việc xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cần thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất; bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, công khai, kịp thời và đúng quy định; việc tái định cư bảo đảm các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội…

Yên Hùng Vương,

Bí thư chi bộ, Trưởng Ban công tác Mặt trận

thôn Phúc Thôn, xã Định Long (Yên Định)

Nên có quy định cho những trường hợp cụ thể quy định thu hồi đất

Điều 67 của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) có quy định về các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Đối chiếu với luật hiện hành có thể thấy quy định của dự thảo có phạm vi mở rộng hơn, cụ thể hơn. Tuy nhiên, để thống nhất nhận thức và tránh phát sinh những bất cập trong quá trình thực hiện, theo tôi, cần làm rõ về mục đích, tiêu chí trường hợp thật cần thiết phải tiến hành thu hồi.

Thu hồi đất là vấn đề liên quan đến nhiều tổ chức, lực lượng và quyền lợi, sinh kế của nhiều người dân. Đây cũng là một trong những lĩnh vực nhạy cảm có nhiều khiếu kiện. Do vậy, nên có quy định cho những trường hợp cụ thể để giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa Nhà nước, chủ đầu tư và người sử dụng đất; đồng thời, giúp các địa phương có sự chủ động hơn trong việc thu hồi đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, trên cơ sở đặc điểm tình hình cụ thể của mỗi địa phương.

Nguyễn Hữu Vở,

phố Thượng Hải, phường Hải Thanh (thị xã Nghi Sơn)